پیشرفت‌های سریع در فناوری هوش مصنوعی و به‌ویژه سامانه‌های تصمیم‌گیر خودکار، چالش‌های عمیقی را برای نظام‌های حقوقی موجود به وجود آورده است. این مقاله به بررسی مبانی حقوقی مسئولیت‌پذیری در قبال تصمیم‌گیری‌های خودکار هوش مصنوعی و تأثیر آن بر دکترین‌های سنتی مسئولیت مدنی و کیفری می‌پردازد. با تحلیل مفاهیم عاملیت، قصد و تقصیر در بستر فناوری‌های غیرانسانی، نشان می‌دهیم که چارچوب‌های فعلی پاسخگوی پیچیدگی‌های ناشی از خودمختاری الگوریتمی نیستند. این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با مرور منابع کتابخانه‌ای معتبر، به ارزیابی راهکارهای حقوقی پیشنهادی از جمله شخصیت حقوقی برای هوش مصنوعی، مسئولیت بدون تقصیر، و مدل‌های تقسیم مسئولیت می‌پردازد. یافته‌ها حاکی از نیاز به بازنگری اساسی در مفاهیم بنیادین مسئولیت در عصر هوش مصنوعی است و پیشنهاد می‌کند که قانون‌گذاری‌های نوین می‌بایست توأمان اهداف جبران خسارت، بازدارندگی و اخلاق‌محوری را دنبال کنند.

هوش مصنوعی مسئولیت مدنی مسئولیت کیفری تصمیم‌گیری خودکار عاملیت الگوریتمی شخصیت حقوقی تقصیر جبران خسارت.